بازی « قایم موشک »

اطلاعات کلي بازي :
نام بازي: قايم موشک
نام محلي: گيزلَن پاچ
اهداف کلي: پرورش اعتماد به نفس در نزد کودکان به هنگام تنهايي، زايل کردن ترس تاريکي و تقويت جسماني
اهداف جزئي: پرورش هوش، قدرت تصميم گيري و خوب نگريستن
تعداد بازيکن: 5 الي 10 نفر
سن بازيکنان: 6 الي 14 ساله
ابزار لازم: ندارد
محوطه بازي: مکاني مانند باغ يا کوچه

شرح بازي:
بچه هاي داوطلب بازي، ترجيحاً در تاريکي عصر، در محوطه اي که داراي کمينگاه و درخت و کنج و غيره جهت قايم شدن باشد، دور هم جمع شده و به قيد قرعه مانند پشک انداختن و يا شير و خط، يکي را به عنوان گرگ انتخاب مي کنند.
گرگ در محلي موسوم به (هوا) که مي تواند تيرچه، درخت يا ديوار باشد پشت به بچه ها ايستاده و چشمهايش را مي بندد و با کف دست روي آنها را مي گيرد تا جايي را نبيند و بنابر قرار داد، از 1 تا 20 يا …، 40 مي شمارد تا ساير بازيکنان در اين فرصت براي خود مخفيگاهي پيدا کنند.
بعد مي گويد: قايم شدين؟ بيام يا نه؟ چنانچه اگر جوابي نشنيد، به اين مفهوم است که همه قايم شده اند و شروع به جستجوي آنها مي کند و هر کدام را که پيدا کند و يا از دور ببيند، اعلام کرده، سريعاً به محل (هوا) برمي گردد و دستش را بر آن مي زند و لفظ سُک سُک يا (اصطلاح غلط آن سَک سَک) را بر زبان مي آورد.
لازم به ذکر است، موقعي که گرگ، به جستجوي سايرين مشغول است، بازيکني که سُک سُک شده و يا سک سک کرده، مي تواند دوستانش را با رمز و ايما از موقعيت مکاني گرگ باخبر کند. بدين صورت که مي گويد: سيب گفتم بيا، بِه گفتم نيا (آلما دِسم گل، هِيوا دسم گَلمَه). بعد بر حسب موقعيت مي گويد: آلما آلما آلما … و يا هيوا …
در خاتمه آنان که برنده شده اند، هيچ! و اما بازنده ها، پنهاني اسم مستعاري مانند انواع ميوه ها و حيوانات و غيره مانند کبوتر، گنجشک، قناري براي خود مي گزينند تا گرگ يکي را انتخاب کند مثلاً کبوتر، که گرگ دور بعدي بازي، اوست.
و چنانچه اگر هيچ بازنده اي نباشد و به قولي نتوانسته باشد کسي را سک سک کند باز خود گرگ بوده و چشم خود را با کف دست پوشانده، بازي از نو شروع خواهد شد. در اين بازي هر کدام بيش از سه نوبت گرگ شده باشد، سوخته و به کلي از دور بازي کنار مي رود.

نکات:
در بعضي مناطق به جاي شمارش 1 و 2 و 3 و … گفتن عبارت: (ده، بيست، سي، …، صد، حالا که رسيد به صد تا، دستمال آبي وردار، دار دار خبر دار، ماشين آقا نگهدار) رواج دارد.
سک سک و يا در زبان آذري، شُعبَه به معناي صفير زدن و سوت کشيدن و اعلام خبر کردن است.
اين بازي نام مخصوص به منطقه ي خود را دارد به طور مثال، در تهران: قايم موشک، اصفهان: قايم شدنک، مازندران: چش بتيکا، شوشتر: سرمامک … و بالاخره آذربايجان: گيزلن پاچ مي نامند. قديمي ترين نام اين بازي سَرمامک است که قدمت هفتصد ساله دارد.
در بعضي مناطق اين بازي توسط بزرگسالان نيز اجرا مي شود.
نتيجه بازي:
کودک با اجراي اين بازي، ضمن بهره برداري بيشتر از زمان براي درک مسايل و مفاهيم زندگي مانند تدبير و تصميم گيري، استفاده ي مناسب از فرصت ها و کمک به آشنايان در مواقع اضطراري را ياد مي گيرد. اين بازي چون يک بازي عصرانه يا شبانه است، حس ترس از تاريکي را از بين مي برد.